Każdego roku w Polsce dochodzi do kilkudziesięciu tysięcy wypadków przy pracy. Większość z nich jest następstwem nieprawidłowego zachowania pracownika, jednak chwila nieuwagi to nie jest ich jedyna przyczyna. Sprawdź przegląd najczęstszych wypadków w miejscu pracy i dowiedz się, jak ich unikać.
Wypadek przy pracy – co to takiego?
Definicję wypadku przy pracy można znaleźć w Ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Art. 3. 1. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- Podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych
- Podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia
- W czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy
Wyróżnia się kilka rodzajów wypadków przy pracy:
- wypadki śmiertelne – w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. zgłoszono 99 osób poszkodowanych
- wypadki ciężkie – w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. zgłoszono 206 osób
- wypadki lekkie (ich skutkiem jest czasowa niezdolność do pracy) – w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. zgłoszono 45504 poszkodowanych w wypadkach z innym skutkiem.
Jeżeli w firmie dojdzie do wypadku przy pracy, pracodawca musi pamiętać o ciążących na nim obowiązkach. Należą do nich między innymi o zabezpieczeniu miejsca wypadku, powołaniu zespołu powypadkowego czy zawiadomieniu okręgowego inspektowa pracy i prokuratora, jeśli miejsce miał ciężki, śmiertelny lub zbiorowy wypadek przy pracy.
Przegląd najczęstszych wypadków w miejscu pracy
Jak wynika z danych udostępnionych przez Główny Urząd Statystyczny, w całym 2022 roku zgłoszono 66606 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy. W pierwszych trzech kwartałach 2023 roku (styczeń-wrzesień) takich zgłoszeń było 45809. W porównaniu z okresem analogicznym (styczeń-wrzesień) w 2022 roku wskaźnik wypadkowości wzrósł o 7,5% i wyniósł 3,22 (źródło danych GUS).
Wskaźnik wypadkowości – liczba osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy przypadająca na 1000 pracowników.
Górnictwo i wydobywanie to branża o najwyższym wskaźniku wypadkowości, jeśli chodzi o miesiące styczeń–wrzesień 2023 roku. Na kolejnym miejscu znajdują się wypadki przy pracy w firmach zaliczanych do sekcji dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami, rekultywacja.
Warto zaznaczyć, że wypadki przy pracy nie omijają pracowników wykonujących swoje obowiązki w ramach pracy zdalnej lub telepracy – w pierwszych trzech kwartałach 2023 roku zgłoszono 233 osoby poszkodowane (źródło danych GUS).
Trzy najczęstsze grupy wydarzeń powodujące urazy podczas wypadków przy pracy (styczeń–wrzesień 2023 r.) to:
- uderzenie w nieruchomy obiekt (ok.30%)
- uderzenie przez obiekt w ruchu (ok. 20%)
- kontakt z przedmiotem ostro zakończonym, szorstkim, chropowatym, lub twardym (ok. 19%)
Wymienione grupy wydarzeń dominowały także w latach poprzednich – w 2022 roku uderzenie w nieruchomy obiekt spowodowało uraz u 32,1% osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy (źródło danych GUS).
Od stycznia do września 2023 roku najczęstszą przyczyną wypadków przy pracy było podobnie jak w latach ubiegłych nieprawidłowe zachowanie się pracownika. Ponadto, do wypadków przy pracy przyczyniały się także niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym przez pracownika, niewłaściwa organizacja stanowiska pracy, a także niestosowanie się do poleceń oraz przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (źródło danych GUS).
Jak unikać wypadków w pracy? Szkolenia BHP – wstępne i okresowe
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, niestosowanie się do poleceń oraz przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy to przyczyny 6,3% wszystkich wypadków w miejscu pracy, które zostały zgłoszone od stycznia do września 2023 r. Każdy pracodawca, któremu zależy na zapewnieniu bezpiecznego środowiska pracy i uwrażliwieniu pracowników na kwestie związane z bezpieczeństwem, powinien pamiętać o organizacji szkoleń BHP – taki wymóg nakładają obowiązujące przepisy.
Zarówno szkolenia BHP wstępne, jak i okresowe podnoszą świadomość pracowników w zakresie występowania potencjalnych zagrożeń, które mogą przyczynić się do wypadku przy pracy.
Praktyczne porady BHP
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia wypadku przy pracy w Twojej firmie, stosuj się do praktycznych porad BHP:
- zadbaj o regularne szkolenia pracowników dot. zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy
- zachęcaj pracowników do szczegółowego zapoznania się z regulaminami pracy
- pamiętaj o systematycznej konserwacji maszyn i urządzeń w miejscu pracy;
- zwróć uwagę na odpowiednią organizację miejsca pracy
- zbadaj poziom bezpieczeństwa w swojej firmie – zleć ekspertom przeprowadzenie audytu BHP w swojej firmie
Zachęcamy do kontaktu wszystkich pracodawców, którzy poszukują ekspertów w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – przeprowadzamy nie tylko szkolenia wstępne i okresowe BHP, lecz także specjalizujemy się w audytach BHP, opracowywaniu instrukcji BHP oraz w przygotowywaniu dokumentacji powypadkowej.
